Zourne Internasional Fam trouv so lorizinn dan kumansman siek dernye kan fam travayer ti pe koumans organize kont doub explwatasyon sosyete kapitalist ek sosyete patriyarkal.
Fam ti reklam zot drwa: drwa politik, drwa kuma travayer, drwa sosyal ek drwa kuma fam. Se apartir 1910 ki pu premye fwa ti kumans selebre sa zourne la. Mouvman sosyalist Internasional, avek Clara Zetkins, finn fors rekonesans sa zourne la pou lalit pu liberasion fam ek lalit pou egalite dan lasosyete. Ti swazir dat 8 Mars, an omaz a gran lagrev travayer fam dan Leta Zini an 1857. Nasyon Zini apartir 1945, finn rekonet lalit fam kouma enn lalit pou emansipasion limanite. Apartir 1975 finn dekret 8 Mars kouma Zourne Internasional Fam. Dan plizyer pei Zourne Internasional Fam finn dekrete konze piblik.
Dan Moris, Zourne Internasional Fam dekoul depi long lalit ki fam finn amene kont lesklavaz, langazman ek kolonialism: sinbolize par revolt Anna de Bengal lepok Olande e asasina Anjalay sou lepok kolonyal. Dan bann lane 70 kan par milye zenn kolezyenn ti desann lor lari an Me 75 samem ti reprezant pli gran form mobilizasyon de mas lalit pu liberasyon fam dan Moris ek finn debous lor selebrasyon premye Zourne Internasional Fam an 1978. Se nek byin apre ki Zourne Internasional Fam ti kumans rekonet par Leta, me zame finn dekrete kuma konze piblik. Li esansyel pu replas lalit fam dan so lorizinn: set-a-dir ki lalit fam ek lalit pu transform sosyete kapitalist ek patriyarkal li inseperab. Selebrasion Zourne Internasional Fam, pa non pli kapav redwir a enn mars-pie pou kliantelism elektoral.
Fam amenn kontribision enorm dan lasosiete morisien: Fam konstitye plis ki 40% popilasyon aktiv, fer travay lakaz non rekoni ek non-reminere, fam asim responsabilite reprodiksion lasosyete, enn aktivite imenn fondamantal. Fam reprezant mazorite elekter. Pourtan ena enn enorm gap ant kontribision fam ek rekonesans drwa ek dinite fam dan sosiete morisien.
Revandikasyon Rezistans ek Alternativ dan kad Zourne Internasional Fam 2024
1. Listwar: Rekonesans Ofisyel Lak Rebelyon Anna de Bengal
Rezistans ek Alternativ dimann ki Leta rekonet lalit ki Ana de Bengal finn amene parski li ti premye fam ki ti dibout pu la liberte lor later Moris. Anna De Bengal ansam avek lezot esklav ti met dife dan Kazern Olande dan lepok esklavaz. Li osi inportan soulinye ki bann esklave pa ti ena bann ‘gender roles’ ek li inportan selebre zot kouraz.
2. Lekor: Amandman Konstitisyonel pu rekonet drwa fam kontrol ek desid lor so lekor
Drwa pou enn imin kontrol so lekor, li bizin parey pou tou sitwayen. Sa prinsip-la bizin integre dan Konstitisyon. Savedir bizin eliminn tou lalwa ek tou desizyon institisyonel ki PA rekonet prinsip ki fam ena drwa desid tou seki konsern so prop lekor.
3. Egalite-Parite: Rekonesans prinsip parite Fam-Zom dan Leta ek Institisyon piblik.
Li esansyel ki ena prinsip ‘Parite; dan roulman Leta ek Institision piblik pou amenn enn sanzman fondamantal dan relasyon pouvwar zom/fam. Enn plan tranzision esansiel lor sa size-la.
4. Politik: Reform Elektoral pou ankouraz ek asir partisipasyon fam dan politik.
Rezistans ek Alternativ reklam enn Reform Elektoral pou plis reprezantasyon fam dan Lasanble Nasional. Nou propoz introdiksion enn doz proporsionel, kot lamwatye kandida (50%) bizin enn fam (parite). Nou osi propoz ki Reform Elektoral fer li enn obligasion ki ena o-mwen enn fam kandida par sak parti/lalians dan sak sirkonskripsion. Sa pou reprezant tranzision mazer pou lemansipasion dan sosiete morisien.
5. Rekonesans Responsabilte Reprodiksion Sosial dan sekter travay.
– Konze Parantal: ReA soutenir demand sindikal pou ki ena12 zour konze parantal, ki akimile, pou bann fonksion ki enn travayer ena pou akonpli kouma enn paran. e.g swivi skoler, medikal zanfan ou lezot responsabilite ki lie avek grandi enn zanfan. Konze parantal li pou osi permet ki elarzi responsabilite reprodiksion sosial a zom.
– Konze Period Fam (paid menstrual leave): ki sak travayer fam gayn enn zour konze peye par mwa pou bann konplikasion ki lye avek period mansiel fam (menstrual).
– Sanitary Bin lor tou lie travay: Ki dan sak lantrepriz/lie travay ena bann ‘Sanitary Bin” sekirize, pou bann fam travayer dispoz zot serviet/pad/tampon ki servi pou period.
6. Maryaz: Laz maryaz legal aliyne avek laz mazorite, 18-an
Nou reklam ki Letal Morisiyen aliyn li avek tou Protocol Internasional, inklir SADC lor laz legal maryaz 18-an. Li devwar lasosyete protez tou miner, anba 18-an.
7. Leta bizin protez fam kont violans/feminisid
Violans kont fam pe prolifere. Bizin revwar tou bann lalwa ek institision deta ki sipoze protez fam kont violans. Dan sa kontext la bizin osi revwar bann infrastriktir sosial pou tou fam ki viktim violans domestik.
Mouvman Internasional
Dan kontext kriz ekolozik planeter san presedan, Rezistans ek Alternativ osi met lanfaz lor nesesite rekonesans drwa ek dinite fam dan lasosiete, etan done ki konsians feminist fam enn mayon esasansiel dan konsians politik pou asir reprodiksion lavi imenn ek tou lezot espes lor planet.
Dan kontext Zourne Internasional Fam 2024, Rezistans ek Alternativ, afirme ki nou form parti ek solider avek mouvman internasional fam pou rekonesans drwa reprodiktiv fam, pou lape mondial ek liberasion Lepep Palestinien, ek tou lepep ki oprime lor planet.
Dany Marie ek Vina Dholah
Rezistans ek Alternativ
